Nic jeszcze nie jest pewne, ale wiele wskazuje na to, że gospodarzem igrzysk olimpijskich w 2036 roku zostaną Indie. Wysoce niejawny proces gospodarza tej imprezy możemy próbować rozszyfrować dzięki kilku wskazówkom, które odsłaniają modus operandi Indii. Brisbane otrzymało prawo organizacji igrzysk 11 lat wcześniej. Czy Indie również domkną proces 11 lat przed igrzyskami? Nie jest wykluczone, że Indie otrzymają prawo organizacji igrzysk już w tym roku.
Zasadniczo nie powinno dziwić zbliżenie MKOl-u do Indii. By zrozumieć co się dzieje w 2024 i 2025 roku, warto spojrzeć na 2021 rok. Ipsos publikuje badanie „Nastawienie do Letnich Igrzysk Olimpijskich Tokio 2020” – jest to ankieta przeprowadzona w 28 państwach, która wskazuje jakie jest zainteresowanie igrzyskami. W tej analizie Indie stanowią jeden z najbardziej „chłonnych” rynków dla MKOl-u. 70% ankietowanych z Indii wskazało, że są zainteresowani igrzyskami. Ta sama grupa równie wysoko (>80%) zgadza się ze stwierdzeniami, że: igrzyska zbliżają społeczeństwo; państwo powinno wspierać finansowanie rozwoju sportu olimpijskiego; igrzyska inspirują kolejne pokolenia do udziału w sporcie. Ale trzeba dodać, że grupa osób, na których przeprowadzono ankietę nie jest reprezentatywna dla całego społeczeństwa. Próba osób w Indiach odzwierciedla środowisko miejskie oraz osoby lepiej wykształcone i/lub bardziej zamożne niż ogół populacji1. To doprowadzi do innego wniosku, o którym później. Teraz spójrzmy na to, dlaczego uważam, że Indie będą organizować igrzyska w 2036 roku.
Wskazówka #1 – lobbing rodziny Ambani i 141. Sesja MKOl
Mukesh Ambani jest najbogatszym obywatelem Indii. Stoi na czele Reliance Group, czyli olbrzymiego konglomeratu składającego się z przedsiębiorstw z różnych sektorów: telekom, energetyka, finanse, media, FMCG itd. Jego żona – Nita Ambani – jest członkinią MKOl od 2016 roku. Mukesh, którego majątek szacuje się na 89,5 mld $2 zarządza głównymi biznesami rodzinnymi, natomiast Nita kieruje działalnością sportową i kulturalną. Nawiązali oni bardzo bliskie relacje z Thomasem Bachem i całym środowiskiem MKOl, czego dobitnym przykładem jest zaproszenie T. Bacha, K. Coventry czy J. A. Samarancha (obecnie dwoje kandydatów na prezydenta MKOl) na wesele ich syna. Wesele, którego budżet estymowany jest przynajmniej na poziomie 300 mln $.
Mukesh i Nita Ambani byli również obecni na otwarciu igrzysk olimpijskich w Paryżu, gdzie przy okazji kurtuazyjnej dyplomacji spotkali się m. in. z prezydentem Francji Emmanuelem Macronem. Jego poparcie i „rekomendacja” dla środowiska MKOl może stanowić jeden z najważniejszych politycznych czynników mających udział w procesie wyboru gospodarza igrzysk w 2036 roku. Z tego samego powodu Katarczycy lobbowali bezpośrednio u prezydenta Francji (wizyta emira Kataru), ale zdaje się, że było już za późno dla tego kraju.
Bardzo ważnym elementem lobbingu była 141. Sesja MKOl, która odbywała się w Mumbaju w październiku 2023 roku. Nita Ambani zgłosiła propozycję organizacji indyjskiej Sesji MKOl rok wcześniej. 99% głosujących w tej sprawie wybrało Mumbaj3, co jasno pokazuje jak dobrą pozycję w środowisku MKOl posiada Nita Ambani. Sama 141. Sesja odbyła się w Jio World Convention Centre, którego właścicielem jest Reliance Industries Limited. W istocie więc rodzina Ambani organizowała to wydarzenie „u siebie”.
Sesja MKOl jest doskonałą platformą do prowadzenia dyplomacji olimpijskiej – w jej trakcie można rozmawiać z niemal wszystkimi członkami MKOl, delegacjami kilkudziesięciu federacji sportowych czy kluczowymi przedstawicielami Komisji Przyszłych Gospodarzy MKOl (ta Komisja przygotowuje rekomendacje na Zarząd MKOl). 141. Sesję MKOl w Mumbaju w 2023 roku postrzegam się jako kluczowy moment, w którym zawiązano istotne relacje i przyspieszono w procesie niejawnych negocjacji.
Lobbing rodziny Ambani ma jeszcze jeden ciekawy element: Viacom18. Sieć medialna Viacom18 Media Private Limited posiada wiele praw do transmisji sportowych, w tym do igrzysk olimpijskich w Paryżu 2024.
Viacom18 transmitowała paryskie igrzyska na kilku rynkach: w Indiach, Bangladeszu, Bhutanie, Malediwach, Nepau, Pakistanie oraz Sri Lance4. W tym regionie świata mieszka niecałe 1,9 mld ludzi. Viacom18 jest faworytem do zawarcia dłuższego i stabilniejszego kontraktu telewizyjnego z MKOl-em w tym regionie. Niemal 71% akcji Viacom18 posiada Reliance Industries Mukesha Ambaniego. Ewentualna organizacja igrzysk w Indiach (przy wcześniejszym zabezpieczeniu praw do transmisji do 2036 roku) będzie oznaczać potencjalny duży wzrost pozycji Viacom18 na rynku.
Wskazówka #2 – Cele polityczne BJP i premiera Modiego
Indyjska Partia Ludowa (BJP) w 2024 roku wygrała wybory parlamentarne. W swoim wyborczym manifeście kwestia organizacji igrzysk olimpijskich w 2036 została wyraźnie wskazana5. Premier Narendra Modi to polityk, którego marzeniem jest wprowadzenie Indii do bardzo wąskiej grupy supermocarstw globalnych. Zrozumiał on, że w pewnym sensie musi powtórzyć drogę Chin.
W 2008 roku igrzyska olimpijskie w Pekinie stały się symboliczną manifestacją i projekcją siły. Ekonomicznie Chiny już od kilku lat stanowiły istotną wartość dla świata, jednak dopiero igrzyska olimpijskie dały im odpowiednią platformę ekspozycji własnej historii, tożsamości i modelu postrzegania świata.
W tym samym kontekście Modi widzi organizację igrzysk. Poza kwestiami sportowymi, istotny jest czynnik polityczny. Premier Indii potrzebuje tej samej platformy, którą Chiny miały w 2008 roku i którą wykorzystały.
Kto wie, być może igrzyska olimpijskie będą również doskonała okazją do ekspozycji starej-nowej nazwy kraju: Bharat?
Wskazówka #3 – ruchy rządu Gudźaratu
Ahmadabad jest największym miastem regionu Gudźarat (choć nie jest jego stolicą). Rząd regionalny powołał spółkę Gujarat Olympic Planning and Infrastructure Limited, której celem jest przygotowanie dokumentacji i przetargów związanych z planami, gruntami oraz przyszłą infrastrukturą olimpijską. Spółka ta została utworzona w sierpniu 2023 roku6 (niedługo przed Sesją MKOl w Mumbaju, co zbiega się z intensyfikacją procesu zbliżenia MKOl i Indii, patrz pkt. 1).
Ahmadabad jest miastem, w którym najprawdopodobniej odbyłaby się większość najważniejszych wydarzeń igrzysk olimpijskich. W tym mieście znajduje stadion im. Narendry Modiego, który według oficjalnych informacji ma 132 tys. miejsc.
Wskazówka #4 – krykiet w programie IO 2028
W 2024 roku ogłoszono listę nowych dyscyplin sportowych, które zostały włączone do programu igrzysk w Los Angeles w 2028 roku. Krykiet jest jedną z tych dyscyplin. Jest to sport narodowy Indii. W raporcie The Ormax Sports Audience Report: 2024, opracowanym na rynku Indii, wskazano, że wśród wszystkich osób zaangażowanych w śledzenie rozgrywek sportowych (678 milionów), aż 90% deklaruje krykiet jako dyscyplinę pierwszego wyboru – czyli 612 milionów kibiców tego sportu7. Nie jest zatem żadnym zaskoczeniem fakt, że MKOl postanowił właśnie poprzez krykiet wejść na rynek indyjski. Krykiet zdaje się być idealnym narzędziem, by zwiększyć zainteresowanie igrzyskami w globalnym ujęciu. Jedyne co może dziwić, to fakt, że krykiet wraca do programu dopiero teraz. Poprzednio krykiet był w programie igrzysk w 1900 roku.
Na igrzyskach olimpijskich w 2028 krykiet będzie rozgrywany w formacie T20 – reprezentacja mężczyzn Indii została mistrzem świata w 2024 roku w tej odmianie krykieta.
Wskazówka #5 – koniec kadencji Thomasa Bacha
Thomas Bach kończy 12-letni okres zarządzania całym Ruchem Olimpijskim. Ostatnie kilkanaście miesięcy jego działalności sugerowało bardzo duże zbliżenie z koncepcją organizacji igrzysk w Indiach. Determinował to w bardzo dużym stopniu lobbing rodziny Ambanich (patrz pkt. 1), lecz trzeba spojrzeć również na osobiste zdanie Thomasa Bacha. W ostatnich miesiącach urzędowania wielokrotnie podkreślał konieczność otwarcia Ruchu Olimpijskiego na nowe rynki. Szczególnie istotne jest według Bacha spojrzenie w kierunku szeroko rozumianego Globalnego Południa.
Od 2015 roku prezydent MKOl regularnie spotykał się z premierem Indii Narendrą Modim – obaj wzajemnie postrzegają się jako ważni partnerzy. Obaj również znajdują się w sytuacji win-win. Modi chce igrzysk; Bach chce Indii.
Końcówka kadencji obecnego prezydenta MKOl oznacza wprost jedną rzecz: Thomas Bach oczekuje zamknięcia całego procesu. Jeśli nowym prezydentem MKOl zostanie ktoś nieprzychylny woli Bacha, może się okazać, że wybór Indii oddali się w czasoprzestrzeni. Tym kandydatem jest Lord Sebastian Coe. Ale…
Wskazówka #6 – Lord Coe z wizytą w Indiach
Ale wcale nie jest powiedziane, że Lord Coe nie chce tego samego. Szef World Atheltics prowadzi jedną z bardziej przejrzystych kampanii na stanowisko prezydenta MKOl. Jego pomysły i wizja przyszłości Ruchu Olimpijskiego są łatwo dostrzegalne. Niejednokrotnie wspominał na przykład o perspektywie organizacji igrzysk olimpijskich w Afryce (choć teraz to odczytuję jako grę o głosy z Afryki w wyborach). Jednak w kontekście Indii kilka miesięcy temu doszło do bardzo ciekawej wyprawy Lorda Coe do tego kraju.
Pod koniec listopada 2024 roku Lord Coe spotkał się w Indiach m. in. z: ministrem sportu Indii, premierem Narendrą Modim (nieoficjalnie), Nitą Ambani, ministrem sportu regionu Gudźarat oraz przedstawicielami firmy Tata Communications, która zyskała prawa do transmisji MŚ w lekkoatletyce oraz cyklu World Athletics Series8.
Co nam mówi ta wizyta? Po pierwsze: Sebastian Coe może zdawać sobie sprawę, że proces jest już domknięty albo przynajmniej jest na bardzo zaawansowanym poziomie. Coe zatem świadomie bierze udział w tej grze i już teraz, czyli jeszcze przed wyborami, zbliża się ze środowiskiem Indii. Po drugie: ta wizyta może oznaczać próbę zawalczenia o wsparcie w wyborach i podwójny układ: „jeśli pomożecie mi zostać prezydentem MKOl, to nie będę kasował waszego projektu”.
Wskazówka #7 – Nowy ambasador Indii w Chorwacji
Najmniej widocznym, wydawać by się mogło nawet nieistotnym elementem całej układanki, jest wybór nowego ambasadora Indii w Chorwacji. Został nim kilka tygodni temu Arun Goel. Tuż przed wyborami parlamentarnymi w 2024 roku zrezygnował ze swojego stanowiska, które w okresie przedwyborczym było bardzo ważne – był on bowiem członkiem Indyjskiej Komisji Wyborczej. Dlaczego zrezygnował? Dokładnych odpowiedzi oczekiwały partie opozycyjne, ponieważ w liście rezygnacyjnym tłumaczone to było „powodami osobistymi”9.
Niecały rok po tej decyzji Arun Goel „wypłynął” jako kandydat ambasadora Indii w Chorwacji. Czemu akurat tam? Przyznam szczerze, że nie wiem, ale intuicja podpowiada, że w jakimś stopniu ma to związek z igrzyskami. Szefową Komisji Przyszłych Gospodarzy zajmującej się kandydaturami na 2036 roku jest… była prezydent Chorwacji Kolinda Grabar-Kitarović. Nie potrafię jeszcze powiedzieć co konkretnie oznacza ta sprawa, ale mocno zwróciło to moją uwagę. A być może to czysty przypadek. W każdym razie jest to ciekawa koincydencja, której trzeba się przyglądać w przyszłości.
Co to oznacza?
Wracając do wspomnianej na początku ankiety Ipsos. Z tego obrazu wyraźnie płynie pewien wniosek: czy to nie jest tak, że igrzyska w Indiach będą skierowane raczej do tej uprzywilejowanej części społeczeństwa? Cóż, być może bogaci będą jeszcze bogatsi, biedniejsi może nie biedniejsi, ale… dalej bez perspektyw. Czy może jednak chodzi o to, że w Ahmadabadzie ceny gruntów w ciąg ostatnich kilku lat mocno poszybowały, a przyznanie igrzysk może te ceny dalej windować?
W 2022 roku rozpoczęto proces przejmowania 21 prywatnych i publicznych działek zlokalizowanych w okolicy stadionu im. Narendry Modiego (czyli tego, który miałby być główną areną olimpijską) przez Ahmedabad Urban Development Authority, Ahmedabad Municipal Corporation oraz Gandhinagar Municipal Corporation10. Teoretycznie grunty te miały być wykorzystane pod planowanie igrzysk w 2036, jednak część z tych działek została ponownie wystawiona na rynku – choć za wyższą cenę11. Po co zatem całe to zamieszanie w związku z gruntami? Czy pomysł organizacji igrzysk olimpijskich w Indiach to jedna wielka spekulacja nieruchomościami? Tutaj na razie nie znam odpowiedzi.
Wszystkie powyższe wskazówki sprowadzają mnie do jednego wniosku – Indie zostaną organizatorem igrzysk olimpijskich w 2036 roku. Jeżeli nie wydarzy się jakiś kataklizm (polityczny, biznesowy, sportowy etc.), to teraz tylko możemy spekulować kiedy to się wydarzy. Ja nie będę zdziwiony, jeśli już w tym roku – podczas marcowej Sesji MKOl.
- https://www.ipsos.com/sites/default/files/ct/news/documents/2021-07/Global-Advisor-Tokyo-Olympics-2020_FINAL_07082021.pdf ↩︎
- https://www.bloomberg.com/billionaires/profiles/mukesh-d-ambani/ ↩︎
- https://www.firstpost.com/sports/mumbai-to-host-ioc-session-in-2023-first-for-india-since-1983-10389441.html ↩︎
- https://www.olympics.com/ioc/news/viacom18-to-broadcast-olympic-games-paris-2024-across-india-and-the-subcontinent ↩︎
- https://www.bjp.org/bjp-manifesto-2024 ↩︎
- https://www.thecompanycheck.com/company/gujarat-olympic-planning-and-infrastructure-limited/U93190GJ2023SGC143892 ↩︎
- https://www.ormaxmedia.com/insights/stories/678-million-sports-audiences-in-india-game-on.html ↩︎
- https://www.tatacommunications.com/press-release/tata-communications-announce-five-year-host-broadcasting-services-deal-with-world-athletics/ ↩︎
- https://www.newindianexpress.com/nation/2024/Mar/11/why-did-arun-goel-quit-ahead-of-elections-oppn-asks-govt ↩︎
- https://www.ahmedabadmirror.com/bid-to-host-olympics-2036/81827569.html ↩︎
- https://www.propnewstime.com/getdetailsStories/MTMzMg==/ahmedabad-s-urban-development-body-oversteps-its-land-sale-prohibition-near-stadium ↩︎
